Birini Sevmekle Ona Bağımlı Olmak Arasındaki Fark

Hem ilişkisel hem bireysel sınırları işleyen, okuyucuya “Seni görüyorum” diyen, aynı zamanda klinik temelli açıklamalarla içgörü kazandıran, tıpkı senin kaleminden çıkmış gibi bir yazı.

Hazırsan başlıyorum:

Birini Sevmekle Ona Bağımlı Olmak Arasındaki Fark

“Onsuz eksik hissediyorsam bu aşk mı, yoksa bağlanma açlığı mı?”

İlişkilere dair en çok karıştırılan iki duygu: sevgi ve bağımlılık.
Birini özlemek, onunla vakit geçirmek istemek, sabah uyandığında önce onun sesini duymak istemek…
Tüm bunlar sevgi mi? Yoksa fark etmeden, onsuz var olamam korkusuna mı dönüştü?

Bazı ilişkiler vardır; çok tutkulu görünür ama aslında çok kırılgandır.
Çünkü orada kişi, sevmekten çok, tutunmaya çalışıyordur.
Ve ne yazık ki… tutunan birinin elleri hep yorgundur.

Sevgi ile Bağımlılığın Psikolojik Ayrımı

Sevgi, iki sağlam bireyin birbirine yakınlaşmasıdır.
Bağımlılık ise içindeki boşluğu karşı tarafla doldurmaya çalışmaktır.

• Sevgi, alan tanır.
• Bağımlılık, sıkı sıkı tutar.
• Sevgi “olsa da olur, olmasa eksik değilim” der.
• Bağımlılık “o olmazsa ben de yokum” der.

Peki, içten içe şu cümlelerden biri sana tanıdık geliyor mu?

“Onu kaybedersem dağılırım.”
“Onsuz bir hayat düşünemiyorum.”
“Ne olursa olsun ayrılamam.”
“Bensiz de mutluysa… bu çok acıtır.”

Bu cümleler sevgiden çok; kaybetme korkusuyla karışık bağımlılığın sesidir.

Klinik Gözle: Bağımlı İlişkinin Psikodinamik Temeli

Bağımlı bağlanma örüntüsü çoğu zaman şunlardan doğar:

• Çocuklukta güvensiz bağlanma:
  Sevgi karşılıksız kaldıysa, çocuk büyüdüğünde birini bulduğunda “onu bırakmamam gerek” gibi yoğun bir kaygı geliştirir.
  
• Terk edilme şeması:
  “Yakınlık kurarsam bir gün terk edilirim” korkusu, kişiyi ya hep tetikte tutar ya da ilişkiye aşırı tutunmasına neden olur.
  

Kendilik değeri eksikliği:
“O beni seviyorsa değerliyim” inancı, ilişkiyi onay alma zemini hâline getirir. İlişki değil, onay bağımlılığı gelişir.

Peki, Ben Hangisindeyim?

Kendine şu soruları sorman yeterli:

• Onunla değilken de kendimi tamam hissedebiliyor muyum?
• İlişkide kendi ihtiyaçlarımdan vazgeçiyor muyum?
• Terk edilme korkum, onun kişiliğini olduğundan fazla mı büyütüyor?
• Huzur için mi birlikteyim, korku için mi sarılıyorum?

Eğer bu sorular seni içsel bir huzura değil, boğulmuşluk hissine götürüyorsa, orada sevgi değil; bağımlılık var demektir.

Gerçek Bir Vaka Hikâyesi:

Bu hikâye gerçek bir danışmanlık sürecinden ilhamla kaleme alındı. Gizlilik ilkesine bağlı kalınarak isimler ve detaylar değiştirilmiş, örnekleme evrensel hâle getirilmiştir.

Merve, 30 yaşında Partneriyle ilişkisi bir dargın bir barışık sürüyor. Tartışmalar çok yıpratıcı ama kopamıyor. Şöyle diyor:

“O bana çok kötü davranıyor ama yine de ayrı kalamıyorum. Biliyorum bana iyi gelmiyor ama onsuz hayat çok boş.”

Terapide bu cümleyi birlikte açıyoruz. Ve Merve bir gün şunu fark ediyor:

“Aslında ben onu değil, onunla hissettiğim ‘tamamlanmış’ hissini bırakmaktan korkuyorum.”

Bu cümle bir dönüm noktasıydı. Çünkü Merve ilk defa “onsuz eksik değilim” ihtimaline göz kırpmıştı.

Bağımlılıktan Sevgiye Geçiş İçin Küçük Ama Etkili 4 Adım:

1. “Onsuz da iyiyim”i içselleştirmek:
   İlk adım, yalnızken de değerli olduğunu hatırlamaktır.
2. Duygusal ihtiyaçlarını tanımak:
   İlişkiden ne beklediğini, neyi telafi ettiğini yaz. Gerçek mi, geçmişten mi?
3. Küçük ayrılıkları deneyimlemek:
   Kısa süreli uzaklıklar, içsel panik yaratıyorsa, orada bağ değil bağımlılık vardır. Uzaklıkta da “ben” kalabiliyorsan güç kazanırsın.
4. Kendine alan açmak:
   Hobiler, bireysel rutinler, ilişkiden bağımsız destek kaynakları… Sevgi ancak iki “ben” bir araya geldiğinde büyür.

Son Söz:

“Sevgi, birinin yanında kendini daha çok sen gibi hissetmektir.
Bağımlılık ise, onun yanında olunca ancak bir parça ‘tam’ hissetmektir.”

Aşka benzeyen ama seni tükenmiş bırakan duygular varsa, orada sevgi değil; geçmişin onarılmamış parçaları vardır.
Ve bu parçalar, partnerin değil; senin şefkatinle iyileşmek ister.

Unutma…
Gerçek sevgi, özgür bırakır.
Ve özgür bırakılan sevgi, en sağlam olanıdır.